2001 – 2006 – Francisk Skorina Gomel State University, speciality “History”
2003 – 2008 – Francisk Skorina Gomel State University, speciality “Jurisprudence”
2006 – 2007 – Francisk Skorina Gomel State University, Master’s degree programme, speciality “National history”; Master of History
2008 – 2011 – Francisk Skorina Gomel State University, PhD programme; speciality 12.00.01 “Theory and history of law and state; history of law and state studies”.
Thesis defense:
28.01.2014 – Belarusian State University, Minsk. Theme of the thesis – “Legal status of the Russian Orthodox and the Roman Catholic Churches in Belarusian lands (1863 – 1905)”.
2007 – 2008 - graduate associate of the Department of history of Belarus of Francisk Skorina Gomel State University
2008 – 2014 – teaching assistant of the Department of theory and history of state and law of Francisk Skorina Gomel State University
2014 – 2015 – senior lecturer of the Department of theory and history of state and law of Francisk Skorina Gomel State University
Since 2015 – associate professor of the Department of theory and history of state and law of Francisk Skorina Gomel State University
Since 08.02.2016 – Head of the International Affairs Department of Francisk Skorina Gomel State University
Human rights, children rights
2007 - Certificate of awarding the second prize of the Special Fund of the President of the Republic of Belarus for winning the Republican contest of scientific works of students of higher educational institutions 2006
2011 - Grant of the Government of the Republic of Belarus for conducting a scientific research on the topic “The legal status of the Russian Orthodox and the Roman Catholic Churches in Belarus in the second half of the 19th – early 20th centuries: a comparative analysis”.
2017 – Laureate of Skorina readings at Francisk Skorina Gomel State University
March 2018 – was invited to give lectures to the students of the South-Kazakhstan pedagogical University and the lecturers of further education courses
October – December 2018 – grant-holder of the German Academic Exchange Service (DAAD). Conducting research at Heinrich Heine University Düsseldorf (HHU) (Germany)
2010 – 2011 – research supervisor of the project “Memories of former prisoners of Nazi concentration camps” (in cooperation with a public association "Social Projects")
2014 – 2017 – expert at the annual International educational seminar for teachers from the countries of Central and Eastern Europe “Auschwitz in school education” ( Oswiecim, Poland)
March 2014 – expert at the 1st national training course on human rights (Slutsk, Belarus). Certificate of the Council of Europe.
Since December 2016 – Coordinator from Francisk Skorina Gomel State University on Erasmus+ programme “Introducing modules on law and rights in programmes of teacher training and educational sciences: a contribution to building rights-based education systems in countries in transition (ELA)”.
Since December 2016 – expert in the project on Erasmus+ programme “Fostering Competencies Development in Belarusian Higher Education (FOSTERC)”
September 2017 – Co-organizer of the Summer school for students from Germany at Francisk Skorina Gomel State University “Ecological problems, environment protection and land-utilization within the frame of ecological and socio-economic problems of the radioactive contaminated areas of the Republic of Belarus” (with support from DAAD)
August 2018 – Co-organizer of the Summer school for German students at Francisk Skorina Gomel State University "Psychological support for children with intellectual disabilities and children with impaired psychological development" (with support from DAAD)
From January 2019 – member of the Project Coordination Group for the promotion of democratization and respect for Human Rights of the OSCE / ODIHR in cooperation with the Ministry of Education of the Republic of Belarus.
Social activities
2003–2006 - Chairman of the Trade Union Bureau of the Faculty of History of Francisk Skorina Gomel State University
Since 2015 - Volunteer work in the public organization "Maximilian-Kolbe-Werk" (Cologne, Germany)
Since 2017 - Member of the public association "Belaya Rus"
August 2005 – Summer semester at Warsaw University, studies of Polish language and culture
August 2011 – Training courses on human rights (Vilnius, Lithuania)
September – December 2012 – Educational courses of the EU on training of trainers in the field of human rights (Chernigov, Ukraine)
July – September 2013 – Participant of the EU educational project «Roots and Treetops»: studies of the politics of the EU, German language and culture (Minsk, Schwäbisch Hall, Berlin)
December 2012 – advanced training at the Faculty of law (BSU, Minsk)
15.09.2014–30.11.2014 – traineeship at the scientific and memorial center “Villa ten Hompel” (Münster, Germany)
October 2015 – participation in the International educational seminar “Perspectives of a Trans-European Culture of Remembering”
November 2015 – training courses at the Institute of advanced training and personnel development at Francisk Skorina Gomel State University (Specific aspects of law informational support)
October 2016 – Participation in the international educational project “To remember for the present and the future. World War II and Holocaust in the culture of remembering of Germany and Belarus” (Heinrich Heine University Düsseldorf)
October – November 2016 – Traineeship at the International school for Holocaust studies – Yad Vashem (Jerusalem, Israel)
April 2017 – traineeship at Raoul Wallenberg Institute of Human Rights (Lund, Sweden)
October 2017 – traineeship at Kazimieras Simonavičius University (Vilnius, Lithuania)
December 2017 – participation in the international educational seminar "Internationalization and cooperation between universities of the USA and Belarus" (Vilnius, Lithuania)
April 2018 – traineeship at the University of Valladolid (Valladolid, Spain)
July 2018 – traineeship at the University of Carl and Eberhard (Tubingen, Germany)
September 2018 – Advanced training courses at the Academy of Management under the President of the Republic of Belarus
criminal prosecution of Nazi criminals, culture of memory of World War II, human rights, children's rights, development of law of the Russian Empire, educational law, internationalization of higher education
presented reports at the international conferences in Russia, Ukraine, Kazakhstan, Poland, Lithuania, Germany
The author of more than 60 scientific and methodological works, including 2 monographs, 16 articles in scientific reviews
Автор более 60 научных и научно-методических работ, в том числе 2 монографий, 16 статей в научных журналах.
Монографии:
1. Бывшие узники и волонтёры: диалог во имя Памяти / Авт.-сост. : А.П. Грахоцкий, И.И. Кекух, Т.П. Гаранина, Н.О. Сиротко. – Гомель: Барк, 2011. – 156 с.
2. Грахоцкі, А.П. Прававое становішча Рускай Праваслаўнай і Рымска-каталіцкай Цэркваў на беларускіх землях (1863 – 1905 гг.) / А.П. Грахоцкі. – Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны, 2017 – 150 с.
Статьи в научных журналах:
1. Грахоцкі, А.П. Сучасная беларуская гістарыяграфія расійскай урадавай палітыкі на Беларусі ў другой пал. ХІХ – пач. ХХ ст. / А.П. Грахоцкі // Вісник Чернігівського державного педагогічного універсітету. Випуск 52. Серія: Історичні науки. – 2008. – № 5. – С. 197–202.
2. Грахоцкі, А.П. Некаторыя аспекты прававога рэгулявання дзейнасці Рымска-каталіцкага Касцёла ў Расійскай імперыі ў ХІХ ст. / А.П. Грахоцкі // Гуманітарна-эканамічны веснік. – 2009. – № 3. – С. 50–56.
3. Грахоцкі, А.П. Прававое становішча рымска-каталіцкага духавенства ў Беларусі (1863–1905 гг.) / А.П. Грахоцкі // Научные труды Республиканского института высшей школы. Исторические и психолого-педагогические науки : сб. науч. ст. Выпуск 10 (15) : в 2 ч. / Респ. ин-т высш. школы ; под ред. В.Ф. Беркова. – Минск, 2010. – Ч. 1. – С. 41–49.
4. Грахоцкі, А.П. Нормы царкоўнага права ў шлюбаразводным працэсе другой паловы ХІХ–пачатку ХХ ст. (па матэрыялах Мінскай епархіі) / А.П. Грахоцкі // Сацыяльна-эканамічныя і прававыя даследаванні. – 2010. – № 3. – С. 55–67.
5. Грахоцкі, А.П. Прымяненне нормаў царкоўнага права ў рэгуляванні парадку заключэння шлюбу ў Беларусі (другая палова ХІХ–пачатак ХХ ст.) / А.П. Грахоцкі // Известия Гомельского государственного университета имени Ф. Скорины. – 2010. – № 5. – С. 139–146.
6. Грахоцкі, А.П. Адміністрацыйная структура Рускай Праваслаўнай Царквы ў сінадальны перыяд: калізіі кананічнага і свецкага права / А.П. Грахоцкі // Веснік Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Я. Купалы. Серыя 4. Правазнаўства. – 2012. – № 1. – С. 28–40.
7. Грахоцкі, А.П. Прававое рэгуляванне парадку рэлігійнай канверсіі ў Беларусі (1863–1905 гг.) / А.П. Грахоцкі // Сацыяльна-эканамічныя і прававыя даследаванні. – 2012. – № 1. – С. 4–18.
8. Грахоцкі, А.П. Прававое становішча праваслаўнага прыходскага духавенства на беларускіх землях (1863–1905 гг.) / А.П. Грахоцкі // Известия Гомельского государственного университета имени Ф. Скорины. – 2013. – № 2. Социально-экономические и общественные науки.– С. 123–132.
9. Грахоцкі, А.П. Заканадаўчае афармленне прававога статусу Рускай Праваслаўнай Царквы ў Расійскай імперыі / А.П. Грахоцкі // Проблемы управления. – 2013. – № 3. – С. 132–135.
10. Грахоцкі, А.П. Прававое рэгуляванне маёмаснага становішча Рускай Праваслаўнай Царквы на беларускіх землях (другая палова ХІХ – пачатак ХХ ст.) / А.П. Грахоцкі // Веснік Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Я. Купалы. Серыя 1. Гісторыя і археалогія. Філасофія. Паліталогія. – 2014. – № 3. – С. 17–22.
11. Грахоцкі, А.П. Прымяненне нормаў сямейнага права Рымска-каталіцкай Царквы ў Беларусі (другая палова ХІХ – пачатак ХХ ст.) / А.П. Грахоцкі // Известия Гомельского государственного университета имени Ф. Скорины. – 2015. – № 2. Социально-экономические и общественные науки. – С. 75–79.
12. Грахоцкі, А.П. Вучэнне аб пакаранні У.Д. Спасовіча / А.П. Грахоцкі // Веснік Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Я. Купалы. Серыя 4. Правазнаўства. – 2016. – № 1. – С. 69–74.
13. Грахоцкі, А.П. У.Д. Спасовіч і яго «Учебник уголовного права» (1863 г.) / А.П. Грахоцкі // Известия Гомельского государственного университета имени Ф. Скорины. – 2016. – № 2. Социально-экономические и общественные науки. – С. 66–70.
14. Грахоцкий, А.П. В.Д. Спасович о национальном вопросе в Российской империи / А.П. Грахоцкий // Известия Гомельского государственного университета имени Ф. Скорины. – 2017. – № 2. Социально-экономические и общественные науки. – С. 77–80.
15. Грахоцкі, А.П. У.Д. Спасовіч: беларускі інтэлектуал на скрыжаваннях шматнацыянальнай імперыі // Известия Гомельского государственного университета имени Ф. Скорины. – 2018. – № 2. Социально-экономические и общественные науки. – С. 69–73.
16. Грахоцкий А.П. Правовое регулирование деятельности Римско-католической церкви в Северо-Западном крае Российской империи (середины 60-х – начала 70-х гг. ХIX в.) // Вестник Московского городского педагогического университета. – 2018. - № 3 (31). Серия «Юридические науки». – С. 25–35.
Статьи в сборниках научных работ:
1. Грахоцкі, А.П. Расійская дарэвалюцыйная гістарыяграфія ўрадавай палітыкі ў Беларусі ў другой палове ХІХ–пачатку ХХ ст. / А.П. Грахоцкі // Гістарычнаму факультэту 20 гадоў: зборнік навуковых прац гістарычнага факультэта ГДУ імя Францыска Скарыны / рэдкал.: В.А. Міхедзька (адказ. рэд.) [і інш.]; М-ва адукацыі РБ, ГДУ імя Ф. Скарыны. – Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны, 2009. – С. 126 – 132.
2. Грахоцкі, А.П. «Возвращение в православие» : масавая канверсія каталікоў Беларусі ў праваслаўе ў 60-ыя гады ХІХ ст. (па матэрыялах Мінскай губерні) / А.П. Грахоцкі // Беларусь у гістарычнай рэтраспектыве ХІХ–ХХ стст. : этнакультурныя і нацыянальна-дзяржаўныя працэсы : зборнік навуковых артыкулаў : у 2 ч. / Гомел. дзярж. ун-т імя Ф. Скарыны ; рэдкал.: В.А. Міхедзька [і інш.]. – Гомель, 2009. – Ч. 1. – С. 21–31.
3. Грахоцкі, А.П. Духоўны суд у Расійскай імперыі (другая палова ХІХ–пачатак ХХ ст.) / А.П. Грахоцкі // Правовое обеспечение устойчивого развития Республики Беларусь : сб. науч. труд. / Гомел. гос. ун-т им. Ф. Скорины ; под общ. ред. И.И. Эсмантович. – Гомель, 2010. – С. 8–12.
4. Грахоцкий, А.П. Российская администрация и православное духовенство на белорусских землях в 1860-ые годы : некоторые аспекты взаимоотношений / А.П. Грахоцкий // Развитие современного региона : перекрёстки науки и практики : сб. науч. ст. / Поволжская акад. гос. cлужбы ; редкол. : Т.Ю. Смолова [и др.]. – Саратов, 2010. – С. 8–12.
5. Грахоцкі, А.П. Міжнародныя стандарты адукацыі ў галіне правоў чалавека / А.П. Грахоцкі // Эволюция и современное состояние прав человека в правовой мысли и законодательстве: сб. науч. тр. междунар. науч.-практич. конференции / Рос. гос. соц. у-т. Филиал в г. Минске; ред. кол. В.Г. Тихтня (гл. ред.) [и др.]. – Минск: Бестпринт, 2015. – С. 29–35.
6. Грахоцкий, А.П. Научное наследие В.Д. Спасовича / А.П. Грахоцкий // Личность, общество, государство: проблемы прошлого и настоящего: сборник научных статей Международной научной конференции, повящённой 70-летию Победы в Великой Отечественной войне, г. Курск, 24 апреля 2015 г. / Ред. кол. О.Г. Ларина (отв. ред.) и др. – Курск, 2015. – С. 90–95.
7. Грахоцкий, А.П. Память о Холокосте и современные представления о правах человека / А.П. Грахоцкий //Теоретико-прикладные аспекты развития правовой системы общества: сборник научных работ: в 3 ч. Ч. 2 / редкол.: И.И. Эсмантович [и др.]; Гомельский гос. ун-т им. Ф. Скорины. – Гомель: ГГУ им. Ф. Скорины, 2016. – С. 34–42.
8. Грахоцкі, А.П. Жыццёвая трагедыя маленькай Мусі: Халакост і правы дзіцяці / А.П. Грахоцкі // Актуальні проблеми формування громадянського суспільства та становлення правовоï держави: збірник наукових праць / Ред. кол.: Волошкевич Г.А. (відпов. ред.) [та ін.] – Черкаси: Черкаський нац. ун-т ім. Б. Хмельницького, 2016. – С. 17–23.
Материалы научных конференций:
1. Грахоцкі, А.П. Сучасная расійская гістарыяграфія ўрадавай палітыкі на Беларусі ў другой палове ХІХ–пачатку ХХ ст. / А.П. Грахоцкі // Х Республиканская научно-методическая конференция молодых учёных : сб. тезисов докл., Брест, 15–16 мая 2008 г. / Брест. гос. ун-т им. А.С. Пушкина ; под общ. ред. К.К. Красовского. – Брест, 2008. – С. 154.
2. Грахоцкі, А.П. Савецкая даваенная гістарыяграфія расійскай урадавай палітыкі ў Беларусі ў другой палове ХІХ – пачатку ХХ ст. / А.П. Грахоцкі // “Беларусь і суседзі: гістарычныя шляхі, узаемадзеенне і ўзаемаўплывы”: матэрыялы Міжнародная навуковая канферэнцыі, 9–10 кастрычніка 2008 г. / УА “ГДУ ім. Ф. Скарыны”; рэдкал.: Р.Р. Лазько (галоўны рэд.) [і інш.]. – Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны, 2008. – С. 40–48.
3. Грахоцкі, А.П. Фарміраванне рэжыму «выключных законаў» у Беларусі (60–70-ыя гг. ХІХ ст.) / А.П. Грахоцкі // Материалы юбилейной научно-практической конференции, посвящённой 40-летию Гомельского государственного университета имени Ф. Скорины, Гомель, 11 июня 2009 г. : в 4 ч. / Гомел. гос. ун-т им. Ф. Скорины ; редкол. : О.М. Демиденко [и др.]. – Гомель, 2009. – Ч. 3. – С. 17–20.
4. Грахоцкі, А.П. Сакральнае і секулярнае ў шлюбаразводным праве Расійскай імперыі (другая палова ХІХ–пачатак ХХ ст.) / А.П. Грахоцкі // Духовно-нравственное воспитание на основе отечественных культурно-исторических традиций и ценностей : материалы Междун. науч.-практ. конф., Жировичи, 27 мая 2010 г. / НАН Беларуси, Ин-т философии, Бел. Экзархат Моск. Патриархата РПЦ ; науч. ред. совет : М.В. Мясникович, Высокопреосвящ. Филарет [и др.]. – Минск : Беларус. навука, 2010. – С. 243–245.
5. Грахоцкі, А.П. Адміністрацыйная рэгламентацыя адпраўлення рымска-каталіцкага культу ў Беларусі (1863–1905 г.) / А.П. Грахоцкі // Беларусь і суседзі : гістарычныя шляхі, узаемадзеянне і ўзаемаўплывы : матэрыялы ІІІ міжнароднай навуковай канферэнцыі, Гомель, 30 верасня–1 кастрычніка 2010 г. / Гомел. дзярж. ун-т імя Ф. Скарыны ; рэдкал.: Р.Р. Лазько [і інш.]. – Гомель, 2010. – С. 115–121.
6. Грахоцкі, А.П. Прававое становішча праваслаўнага і рымска-каталіцкага духавенства ў Беларусі : параўнальны аналіз // Беларусь у гістарычнай рэтраспектыве ХІХ–ХХ стст. : этнакультурныя і нацыянальна-дзяржаўныя працэсы : матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі, Гомель, 13–14 кастрычніка 2011 г. / Гомел. дзярж. ун-т імя Ф. Скарыны ; рэдкал. : В.А. Міхедзька (гал. рэд.) [і інш.]. – Гомель, 2011. – С. 47–52.
7. Грахоцкі, А.П. Расійскія ўлады versus рымска-каталіцкія манастыры : да праблемы дзяржаўна-канфесійных стасункаў на беларускіх землях (другая палова ХІХ – пачатак ХХ ст.) / А.П. Грахоцкі // Приоритетные направления развития правовой системы общества : материалы Междунар. науч.-практ. конф., 6–7 апреля 2012 г. / редкол. : И.И. Эсмантович (отв. ред.) [и др.]. – Гомель : ГГУ им. Ф. Скорины, 2012. – С. 29–33.
8. Грахоцкі, А.П. Да пытання аб дзяржаўна-царкоўных адносінах у Расіі эпохі Пятра І / А.П. Грахоцкі // Содружество наук. Барановичи–2012 : материалы VIII Междунар. науч.-практ. конф. молодых исследователей, г. Барановичи, 23–24 мая 2012 г. : в 3 ч. / Барановичский государственный университет ; редкол. : А.В. Никишова (гл. ред.) [и др.]. – Барановичи : РИО БарГУ, 2012. – Ч. 3. – С. 54–57.
9. Грахоцкий, А.П. Правовое регулирование конфессиональных переходов в Российской империи (вторая половина ХIХ–начало ХХ вв.) / А.П. Грахоцкий // Актуальні проблеми юридичноï науки : збiрник тэз Міжнародноï конференціï «Одинадцяті осінні юридичні читання», м. Хмельницький, 23–24 листопада 2012 г. : у 4 ч. – Хмельницький : Вид-во Хмельницьк. ун-ту управл. та права, 2012. – Ч. 1. – С. 33–35.
10. Грахоцкий, А.П. Роль научно-исследовательской работы студентов в формировании профессиональных компетенций будущего специалиста /А.П. Грахоцкий, Т.В. Сенькова // Актуальные вопросы научно-методической и учебно-организационной работы : подготовка кадров в условиях инновационного развития Республики Беларусь: матер. науч.-метод. конф., Гомель 14–16 марта 2012 г.: в 4 ч. / редкол. : И.В. Семченко [и др.]. – Гомель : ГГУ им. Ф. Скорины, 2012. – Ч. 4. – С.37–40.
11. Грахоцкі, А.П. Методыка нефармальнай адукацыі ў выкладанні курса «правы чалавека» у вышэйшых навучальных установах / А.П. Грахоцкі, Т.У. Сянькова // Актуальные вопросы научно-методической и учебно-организационной работы : модернизация высшего образования как определяющий фактор развития университета: матер. науч.-метод. конф., Гомель 14–15 марта 2013 г. : в 4 ч. / редкол. : И.В. Семченко [и др.]. – Гомель : ГГУ им. Ф. Скорины, 2013. – Ч. 3. – С. 141–144.
12. Грахоцкі, А.П. Рымска-каталіцкія епархіі ў Беларусі (другая пал. ХІХ–пач. ХХ ст): некаторыя аспекты прававога становішча / А.П. Грахоцкі // Приоритетные направления развития правовой системы общества. Материалы V Международной научно-практической конференции. Гомель, 15 – 16 мая 2014 г. / Ред. кол. : И.И. Эсмантович (отв. ред.) и др. – Гомель: ГГУ им. Ф. Скорины., 2014. – С. 242–247.
13. Грахоцкий, А.П. Рейтинговая система как способ оценки качества знаний студентов / А.П. Грахоцкий, Т.В. Сенькова // Актуальные вопросы научно-методической и учебно-организационной работы : подготовка специалистов в контексте современных тенденций в сфере высшего образования. Материалы Республиканской научно-методической конференции, Гомель, 13–14 марта 2014 г. : в 4 частях / редкол. : И. В. Семченко [и др.].– Гомель: ГГУ им. Ф. Скорины, 2014. – Часть 3. – С.16–18.
14. Грахоцкий, А.П. Идеи В.Д. Спасовича о правах человека / А.П. Грахоцкий // Права и свободы человека и гражданина: теоретические аспекты и юридическая практика: материалы ежегодной Международной научной конференции памяти профессора Ф.М. Рудинского, 28 апреля 2016 года / под общ. ред. Д.А. Пашинцева. – Рязань: Изд-во «Концепция», 2016. – С. 165–168.
15. Krasnobayeva, L.A. Methods of teaching the discipline “Children’s Rights” / L.A. Krasnobayeva, A.P. Grahotskiy // Mainstreaming of the elements of human rights and gender equality concepts in the learning process of higher legal education system in Belarus. Materials of the International Educational and Methodological Seminar, Minsk, 30-31 October 2015 / Ed. team: A.N. Shkliareuski [and others]. – Minsk: Ecoperspektiva, 2016. – P. 53-54.
16. Грахоцкий, А.П. 27 января в европейской культуре памяти / А.П. Грахоцкий // Уроки Голокосту. Iнформацiйно-педагогiчний бюллетень Украïнського центру вивчення iсторiï Голокосту. – 2016. – № 1 (45), січень–березень. – С. 12–16.
17. Грахоцкий, А.П. Практико-ориентированное образование в формировании профессиональных компетенций / А.П. Грахоцкий, Т.В. Сенькова // Актуальные вопросы научно-методической и учебно-организационной рабты: практико-ориентированная и фундоментальная подготовка на первой и второй ступенях высшго образования. Материалы республиканской научно-методической конференции (Гомель, 15-16 марта 2018 г.): в 3-х частях. – Гомель: ГГУ им. Ф. Скорины, 2018. – Ч. 1. - С. 53-56.
18. Грахоцкий, А.П. Бывшие узники Аушвица на Франкфуртском процессе (1963-1965 гг.) // Юнусовские чтения: интеграция образования и науки в условиях индустриализации и модернизации общественного сознанияю Материалы Международной научно-практической конференции. 30 марта 2018 г. – Шымкент: ЮКПУ, 2018. - С. 27–32.
Учебно-методические публикации:
1. Конституционное право зарубежных стран : учебный методический комплекс для специальности 1-24 01 02 "Правоведение" / сост. Т.В. Сенькова, А.П. Грахоцкий ; Гомель-ский государственный университет им. Ф. Скорины. - Гомель, 2013. - 210 с.
2. Грахоцкий, А.П. Конституционное право зарубежных стран: практическое руководство / А.П. Грахоцкий, Т.В. Сенькова; М-во образования Респ. Беларусь, Гом. гос. ун-т им. Ф. Скорины. – Гомель: ГГУ им. Ф. Скорины, 2015. – 41 с.
3. Караваева, Е.М. Права человека: практическое пособие / А.П. Грахоцкий, Е.М. Караваева; ГГУ им. Ф. Скорины. – Гомель: ГГУ им. Ф. Скорины, 2018. – 44 с.